quinta-feira, 19 de julho de 2007

La Grande Serpiente

L mito de la grande serpiente primordial ye de siempre i de todas las culturas. Ne l paraíso dou-le a comer la maçana a Eba, oureginando todos ls males. Apuis desso naide mais fala deilha, mas cunta-se que andarie por Sendin, nun sítio chamado San Paulo, mesmo acerca l riu Douro, cun pelos lhargos na cabeça, tan gorda i tan grande que mesmo botando-le ua peinha anriba de l lhombo l cantabouço saltaba sien le fazer mal. La giente de la capielha de San Paulo i de ls poboados a la buolta tenerá fugido un die cul miedo de las queluobras. Ye un mito (?) que inda hoije se manten.
Mas Oubídio, nas sues Metamorfoses, diç-mos que Febo matou Piton, la grande serpiente que agarraba toda la muntanha i que para comemorar sue muorte teneran sido criados ls jogos Pítios. Eiqui queda l testo de l grande Poema de Oubídio.




Antoce, quando la tierra, anlhodada de l inda fresco delúbio,
tornou a calcer culs raios de l sol, l rechino de l alto
dou ourige a muita spécie; an parte las criaturas
antigas recriou, an parte girou mostros nunca bistos.
Talbeç eilha nun quejira, mas tamien a ti, á grande Piton,
ende girou. De ls pobos criados, çcoincida serpiente,
eras la grima: tan grande cacho de monte tu acupabas.
Esse dius arqueiro, que estas armas mortales
solo ousara contra corços i cabras que scapában,
de mil frechas l crabiou quaije l cerron çpejando
i perdiu l arramado beneno pulas negras feridas.
Pa que l tiempo nun apagara la lhembráncia de l feito
criou jogos sagrados an modo de grande cuncurso,
chamados Pítios de l nome de la serpiente que bencira.
L moço que a çoco, an fugida a pie ou de carro
ganhasse, recebie cumo honra un ramo de fuolhas de carbalho.
L lureiro nun l habie inda i Febo ataba sue guapa tiesta
i l lhargo pelo culas fuolhas dua qualquiera arble.

Oubídio, Metamorfoses, Lhibro I, 434-451.
Traduçon, para mirandés, de Marcus Miranda


[an lhatin:
Ergo ubi diluuio tellus lutulenta recenti
Solibus aetheriis altoque recanduit aestu,
Edidit innumerus species; partimque figuras
Rettulit antiquas, partim noua monstra creauit.
Illa quidem nollet, sed te quoque, maxime Python,
tum genuit, populisque nouis, incognita serpens,
terror eras: tantum spatii de monte tenebas.
Hunc deus arcitenens, numquam letalibus armis
ante nisi in dammis capreisque fugacibus usus,
mille grauem telis exhausta paene pharetra
perdidit effuso per uulnera nigra ueneno.
Neue operis famam posset delere uetustas,
Instituit sacros celebri certamine ludos,
Pythia perdomitae serpentis nomine dictos.
Hic iuuenum quicumque manu pedibusque totaue
Uicerat, aesculeae capiebat frondis honorem.
Nondum laurus erat, longoque decentia crine
Tempora cingebat de qualibet arbore Phoebus.

Ouidius, Metamorphoses, Liber I, 434-451.]

Sem comentários: